UWV ziet de vorming van de 35 regionale mobiliteitsteams (RMT’s) als belangrijke stap in de richting van één herkenbaar publiek loket voor werkzoekenden en werkgevers voor al hun vragen over werken en een leven lang ontwikkelen. Dat negatieve gevolgen van de coronacrisis op de arbeidsmarkt door de steunmaatregelen van de overheid vooralsnog zijn uitgebleven, maakt de noodzaak van de regionale mobiliteitsteams er niet minder om. Juist nu de krapte op de arbeidsmarkt weer terugkeert en er sprake is van een grote mismatch tussen vraag en aanbod in de krimp- en groeisectoren, kunnen de teams een belangrijke rol spelen bij het invullen van de personeelsvraag van werkgevers en het mogelijk maken van nieuwe (zij)instroom. De regionale mobiliteitsteams zijn laagdrempelig en dichtbij voor werkzoekenden en werkgevers. De partijen die in de teams samenwerken kunnen met een zogeheten ontschot budget gebruikmaken van elkaars dienstverlening. Dat sluit allemaal goed aan op de behoefte aan overheidsdienstverlening dicht bij de burger.
Aanvullende crisisdienstverlening regionale mobiliteitsteams
In de afgelopen maanden zijn regionale mobiliteitsteams gevormd om mensen van werk naar werk te begeleiden en werkloosheid zo veel mogelijk te voorkomen. In deze teams werken sociale partners, gemeenten en UWV nauw samen met uitzendbureaus, Samenwerkingsorganisatie Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (SBB), onderwijsorganisaties, Werkgeversservicepunten en Leerwerkloketten. Alle 35 regionale mobiliteitsteams hebben een plan van aanpak opgesteld, waarin zij aangeven hoe de samenwerking in het team vorm krijgt. Op basis van dit plan stelt het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) budget ter beschikking om dienstverlening uit te voeren. Inmiddels zijn alle regionale mobiliteitsteams gestart.
De teams richten zich erop om het aanbod aan werkzoekenden zo veel mogelijk te laten aansluiten op de vraag op de arbeidsmarkt, door vacatures inzichtelijk te maken en inzicht in werkzoekenden te geven. Om de teams te ondersteunen is een tool ingericht, waarin de dienstverlening van de samenwerkende partners om een werkzoekende naar werk te begeleiden is opgenomen. De partijen die in de teams samenwerken, kunnen voor alle werkzoekenden die zich bij hen melden gebruikmaken van elkaars dienstverlening. Zo kan een arrangement op maat worden samengesteld om werkloosheid te voorkomen of om het verblijf in een uitkeringssituatie zo kort mogelijk te houden. UWV biedt niet alleen zijn online dienstverlening en de dienstverlening door UWV‑adviseurs (zoals workshops) aan, de teams kunnen ook gebruikmaken van de contracten voor de dienstverlening die UWV voor zijn eigen werkzoekenden inkoopt. We hebben onze inkoopcontracten daarop aangepast. Welke dienstverlening kan worden ingezet, is opgenomen in de zogenoemde landelijke menukaart die onderdeel is van de Tijdelijke regeling aanvullende crisisdienstverlening COVID‑19. Het gaat dan onder andere om activiteiten als arbeidsmarktoriëntatie, sollicitatietraining en jobhunting, die op maat kunnen worden ingezet. De menukaart vermeldt ook het maximaal te declareren bedrag per activiteit. Voor de inkoop van deze zogeheten ontschotte dienstverlening door de regionale mobiliteitsteams in 2021 en 2022 is in totaal € 80 miljoen beschikbaar.
Scholing
Er is sprake van discrepantie tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt. Werkgevers hebben in toenemende mate moeite om vacatures vervuld te krijgen. Waar banen in de ene sector verdwijnen, groeit juist de vraag naar gekwalificeerd personeel in een andere sector. De overstap naar een andere sector met betere en meer duurzame baankansen vraagt echter vaak nieuwe kennis en vaardigheden van werkzoekenden. Met werkgevers worden landelijke en regionale arrangementen afgesloten om werkzoekenden via (om)scholing geschikt te maken voor vacatures. Op deze manier kunnen ze ook lang openstaande vacatures vervullen. Om meerjarige scholingstrajecten mogelijk te maken die werkzoekenden toeleiden naar een duurzame arbeidsmarktpositie is een structurele financieringsbasis nodig.
Bij scholingsadviezen wordt gebruikgemaakt van de overzichten met kansrijke beroepen en overstapberoepen die UWV regelmatig actualiseert. Aanvullend hebben we begin dit jaar samen met SBB, de MBO Raad en de Nederlandse Raad voor Training en Opleiding (NRTO) inspiratiekaarten ontwikkeld voor mensen die overwegen over te stappen naar een ander beroep op mbo‑niveau. Adviseurs van UWV, gemeenten, Leerwerkloketten en het onderwijs kunnen de inspiratiekaart gebruiken bij de inzet van praktijkleren via de regionale mobiliteitsteams. In februari 2021 verscheen de Inspiratiekaart praktijkleren in het mbo en overstapberoepen en in juli 2021 de Inspiratiekaart bij- en omscholing via het mbo voor kansrijke beroepen.
Stappen gezet in Breed Offensief
Het wetsvoorstel Breed Offensief is een verzameling deeltrajecten die bedoeld zijn om meer mensen met een beperking (duurzaam) aan het werk te krijgen. Het wetsvoorstel richt zich op het wegnemen van barrières, het vereenvoudigen van regelgeving en het beter verbinden van werkgevers en werkzoekenden. Het wetsvoorstel is in het voorjaar controversieel verklaard door de Tweede Kamer, waardoor de implementatie op een aantal onderdelen vertraging oploopt (de harmonisering van instrumenten, het wegnemen van knelpunten bij de no‑riskpolis en de vereenvoudiging van de banenafspraak en de quotumregeling). Op andere onderdelen heeft dit geen effect. Hieronder rapporteren we over de voortgang op een aantal punten.
Nieuwe landelijke methodiek voor loonwaardebepaling
UWV voert de loonwaardebepaling uit voor Wajongers. Daarnaast is UWV een van de aanbieders van loonwaardebepalingen voor gemeenten. In het kader van het wetsvoorstel Breed Offensief is gewerkt aan een landelijke uniforme methodiek voor loonwaardebepaling. Deze is per 1 juli 2021 in werking getreden. Een deel van de arbeidsdeskundigen is inmiddels opgeleid om de nieuwe loonwaardebepaling uit te voeren. De opleiding van de overige arbeidsdeskundigen volgt, mede in verband met de overgangsregeling, in de tweede helft van 2021.
Verbeteren uitwisseling matchingsgegevens
UWV neemt samen met het ministerie van SZW en de VNG deel aan het programma Verbeteren uitwisseling matchingsgegevens (VUM). Dit programma is in 2019 gestart om de kansen van werkzoekenden te vergroten door hun profielen vindbaar te maken bij meer arbeidsmarktpartijen die beschikken over een rijk aanbod. Werkgevers krijgen zo een completer beeld van passende kandidaten bij hun vacatures, ongeacht bij welke dienstverlener of in welke regio de werkzoekenden zijn aangemeld. Via VUM hebben we, samen met publieke en private arbeidsmarktpartners zoals gemeenten en uitzendorganisaties, een uniforme gegevensset voor profielen van werkzoekenden en vacatures vastgesteld. Hierdoor kunnen alle betrokken arbeidsmarktpartners op eenduidige wijze profielen en vacatures uitwisselen. Om de kans op fouten of misbruik bij de gegevensuitwisseling te verlagen, werken we ook aan standaardisering van de uitwisseling van gegevens. Hiervoor is een gegevensknooppunt ontworpen waarop VUM‑deelnemers zullen aansluiten. Het Inlichtingenbureau is gestart met de technische realisatie van dit gegevensknooppunt. Deze realisatie en de voorbereidingen om hierop technisch aan te sluiten zullen de rest van 2021 in beslag nemen. Het is de bedoeling de gegevensuitwisseling vervolgens in de eerste helft van 2022 in de praktijk te beproeven. Op dit moment loopt al een pilot van UWV en de gemeenten Rijnmond en Haaglanden. Er worden nog vijf pilots voorbereid.
Versterken werkgeversdienstverlening
De 35 regionale Werkgeversservicepunten vormen steeds meer één herkenbaar gezamenlijk publiek aanspreekpunt voor werkgevers. De tevredenheid van werkgevers over de dienstverlening die UWV biedt via de regionale Werkgeversservicepunten is sinds september 2019 toegenomen van 8,2 naar 8,6. Maar liefst 88% van de werkgevers geeft aan het regionale Werkgeversservicepunt aan te bevelen aan collega’s of zakelijke relaties. Slechts 2% van de werkgevers is ontevreden en zou de Werkgeversservicepunten niet aanbevelen. De rest is neutraal. In samenwerking met de Programmaraad en het ministerie van SZW heeft UWV een enquête ontwikkeld waarmee op landelijk uniforme wijze de werkgeverstevredenheid zal worden gemeten in alle arbeidsmarktregio’s. UWV faciliteert de uitvoering van dit onderzoek, dat in het najaar van 2021 van start zal gaan.
Voor 2021 heeft het ministerie van SZW extra middelen aan UWV toegekend om de werkgeversdienstverlening te versterken met 105 extra fte’s. Afgesproken is dat UWV in 2021 met 29.250 werkgevers afspraken maakt om hen te ondersteunen bij hun personele vraagstukken (in 2020 waren er zulke afspraken met 24.000 werkgevers). Eind augustus 2021 hadden we afspraken met 24.400 werkgevers (83% van onze doelstelling); dat zijn er al meer dan in heel 2020. We verwachten deze doelstelling in 2021 ruim te behalen. Daarnaast hebben we met het ministerie afgesproken dat we de extra capaciteit inzetten om het aantal vacaturevervullingen voor mensen met een WW-, WIA- of Wajong‑uitkering verhogen van 16.000 naar 20.000 op jaarbasis. Tot en met augustus 2021 zijn in totaal 11.800 vacatures vervuld, dat is 59% van de ambitie. We verwachten in 2021 in totaal 18.000 vacaturevervullingen te kunnen realiseren (90%).
Campagne Oplossingen voor werkgevers
Via de campagne Oplossingen voor werkgevers laten we werkgevers weten hoe UWV hen bij het zoeken en vinden van oplossingen voor arbeidsmarktvraagstukken kan ondersteunen met kennis, informatie, tips en suggesties, hulpmiddelen, financiële regelingen en een database met ruim 350.000 cv’s. Na de eerste ronde in januari 2021 ging eind mei de tweede ronde van start, die tot eind juni duurde. Hierin stonden de ondersteunende rol van de NOW, de inzet van herplaatsing bij ontslag en proefplaatsing als middel om nieuw personeel te vinden centraal.
Skills steeds belangrijker
Voor een significant transparantere en beter functionerende arbeidsmarkt is inzicht in skills essentieel. Samen met het CBS zijn we gestart met de ontwikkeling van een skillsontologie, een gemeenschappelijke taal, genaamd CompetentNL. Dit moet leiden tot een publieke Nederlandse standaard voor arbeidsbemiddeling, waarbij beroepen en opleidingen zijn gespecificeerd in skills (vakvaardigheden en gedragsvaardigheden). Samen met het CBS, TNO en het CPB werken we aan ondersteunende kunstmatige‑intelligentietechniek om de standaard te verrijken en actueel te houden. Om te kunnen adviseren welke opleiding nodig is voor het verkrijgen van de juiste (nog ontbrekende) skills bij de stap naar (ander) werk, slaan we met onze partner SBB een brug naar allereerst het mbo‑onderwijs. Momenteel wordt hard gewerkt om de basisversie van CompetentNL voor het einde van 2021 gereed te krijgen. Deze basisversie is geschikt om binnen UWV te testen en te laten beoordelen door andere partijen. In het kader van de crisisdienstverlening hebben de ministeries van SZW en Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) aan UWV en SBB gevraagd om in 2021 al voor de urgentste kans- en krimpsectoren informatie op skillsniveau te verstrekken aan de regionale mobiliteitsteams en landelijke arbeidsmarktpartijen. Eind augustus 2021 hebben we een dashboard met de eerste skillsinzichten live gezet. De regionale mobiliteitsteams en andere professionals maken er actief gebruik van. Het dashboard wordt geleidelijk uitgebreid.